به گزارش خبرنگار مهر، چهاردهمین نشست کارگاه شعر کوتاه در نقد و بررسی قالب سه‌گانی پنج‌شنبه شب 19 دی با حضور علیرضا فولادی شاعر این قالب شعری، حمیدرضا شکارسری و دیگر سه‌گانی سرایان کشور در فرهنگسرای رسانه برگزار شد.
سه گانی یکی از قالب‌های شعر کوتاه فارسی است که از سال 89 به طور رسمی متولد شده است.
در ابتدای این نشست فولادی در معرفی قالب شعری مذکور گفت: سه‌گانی شعری است سه مصراعی و سه سطری در قالب کلاسیک و سپید که با یک ضربه ذهنی همراه است و این ضربه در مصراع یا سطر آخر وارد می‌شود. البته ضربه می‌تواند در اول کار هم وارد شود اما این اتفاق اغلب در پایان و فرود سه‌گانی رخ می‌دهد. سه‌گانی دو شاخه موزون و بی‌وزن یا سپید دارد. تا به حال بیشتر هم و غم سه‌گانی سرایان، در حوزه سرودن شاخه موزون بوده است.
وی افزود: سه‌گانی در شاخه موزون 3 فرم بیرونی اصلی دارد: 1- مصراع اول و سوم هم‌قافیه هستند و وزن سه مصراع با هم مساوی است. 2- مصراع دو و سه مقفا هستند و وزن سه مصراع با هم برابر است. 3- هر سه مصراع هم قافیه هستند. دو فرم از این فرم‌ها، مانند فرم نوخسروانی‌هایی هستند که اخوان ثالث می‌سرود. این دو فرم هم همان حالت 1 و 3 هستند و تنها فرم‌هایی هم هستند که در سرایش نوخسروانی دیده شده‌اند. نوخسروانی تنها همین دو فرم را دارد اما سه‌گانی از زمان تولدش گسترش بیشتری پیدا کرد و در شاخه نیمایی و سپید هم رشد داشت.
این شاعر در ادامه گفت: سه‌گانی در حوزه نیمایی و سپید هم همین فرم‌ها را دارد. یعنی 6 فرم اصلی برایش ایجاد شده که یکی از آن‌ها مورد توجه نوخسروانی‌سرایان قرار گرفته است. در هر شعر کوتاهی، ایجاز داریم. اما در نوخسروانی باید ایجاز ویژه ایجاد شود. علاوه بر فرم‌های اصلی، فرم‌های فرعی هم برای سه‌گانی‌ها وجود دارد که دست شاعر را از نظر قافیه باز می‌گذارند، این فرم‌ها چه در حوزه کلاسیک و چه نیمایی هستند. به این ترتیب حداقل 4 فرم فرعی در اختیار سه‌گانی سرایان قرار دارد.
فولادی گفت: سه‌گانی یک آزادی عمل هم دارد و آن این است که می‌توان آن را با هر وزنی سرود و به تناسب با موضوع، برایش وزن انتخاب کرد اما قالب‌های کوتاه دیگر شعر فارسی مانند دوبیتی و رباعی وزن مشخص و معینی دارند. به هر حال دست شاعر در سرایش سه‌گانی در فرم بیرونی کار، آزاد است. و همین هم شد که وقتی سه‌گانی رایج شد، بسیاری از شاعران به آن رو آوردند. در کل امروز حدود 300 سه‌گانی پرداز در کشور داریم. در سه‌گانی تصویر شگفت داریم اما قانون شعر کوتاهی مانند هایکو، استفاده از تصاویر ساده است و این قانون هایکو است که درباره مسائل و تصاویر ساده باشد. اما در سه‌گانی کشف اتفاق شاعرانه را داریم که همراه با اندیشه و تفکر یا فلسفه‌ای در پس آن همراه است.
این محقق در پایان سخنانش گفت: شعر دو دهه اخیر ما، فرمالیستی بوده است. یعنی شاعران عشق یا مذهب را گرفته و فقط فرم را تغییر داده‌اند. تصویری بودن به طور صرف، در شعر شرط نیست بلکه باید پشت تصویر معنایی نهفته باشد. سه‌گانی این شرط را دارد و در عین کوتاهی و تصویری بودنش، دارای معنای عمیق و اندیشه است. اشعار بلند این سال‌های ما چندان دارای اندیشه نبوده و بیشتر کفه عاطفه در آن‌ها سنگین بوده است.
نظر شما